Czarny bez – pięknie kwitnący krzew o wartościowych owocach

Spośród kilku występujących u nas gatunków bzu największe znaczenie ma bez czarny Sambucus nigra, nazywany też bzem lekarskim. Krzewy tego gatunku występują pospolicie w parkach i wiejskich ogródkach, dostarczając cennych surowców do wyrobu środków farmakologicznych. We wszystkich częściach świeżej rośliny występuje sambunigryna i sambucyna, które dla ludzi w większych ilościach są trujące. Jednak wysoka temperatura usuwa ich własności trujące. Do zatrucia najczęściej dochodzi w wyniku spożycia niedojrzałych owoców. Co warto wiedzieć o bzie czarnym?

Dziki bez czarny

Suszone kwiaty bzu wykorzystywane są do sporządzania napotnych herbatek, polecanych w grypie i przeziębieniu. Sok z dojrzałych owoców, które zawierają dużo witaminy B i C, stosuje się jako środek odtruwający, napotny i przeczyszczający. Ponadto owoce przetwarza się na soki i konfitury, a niekiedy dodaje do moszczu winnego. Owoców bzu nie spożywa się na surowo, gdyż wywołują mdłości. Podobnych problemów nie mają ptaki, dla których owoce bzu stanowią wartościowy pokarm. Kwiaty zebrane są w baldachy. Zapach bzu dla jednych bywa przyjemny, dla innych – zbyt mdły i duszący.

Zastosowanie znajdują również liście, które z uwagi na silny zapach służą do wyrobu gnojówek odstraszających karczowniki, bielinki kapustniki oraz inne szkodniki roślin. Czarny bez można uprawiać jako roślinę ozdobną. Jego kwitnienie przypada na czerwic i lipiec. Krzewy rosną pomyślnie zarówno w słońcu, jak i cieniu, preferując żyzne gleby. Nie wszyscy o tym wiedzą, ale krzewy czarnego bzu powodują szybszy rozkład odpadów roślinnych, dlatego warto je sadzić w pobliżu kompostownika. Ponadto, z uwagi na szybki wzrost, krzewy można przeznaczyć na żywopłot.