Z czego składają się systemy nawadniania i do czego służą?
Woda jest niezbędna do życia każdego organizmu, począwszy od człowieka, przez zwierzęta, po wszystkich przedstawicieli flory. Dlatego sukces upraw zależy optymalnego nawadniania, czyli systematycznego dostarczania roślinom takich ilości wody, które zapewnią im właściwe warunki do rozwoju. Proces ten dotyczy zarówno niewielkich domowych upraw w donicach, jak i szklarni, ogrodów i sadów czy pól.
Spis treści
Czym jest system nawadniania?
Nawadnianie trawników, sadów i ogrodów czy pól może się odbywać ręcznie lub automatycznie. W pierwszym przypadku stosuje się tradycyjne węże ogrodowe czy też w większej skali – ciągniki rolnicze wyposażone w specjalny zbiornik z systemem rozpylającym wodę. W obu przypadkach jest niezbędny udział człowieka, który musi fizycznie wykonać określoną pracę, poświęcając na nią cenny czas.
Wykorzystanie możliwości techniki pozwala na wyeliminowanie czynnika ludzkiego i nawadnianie pól lub innych terenów uprawnych w sposób automatyczny. Umożliwiają to systemy nawadniania. Czym one są? Zazwyczaj tworzy je mniej lub bardziej rozbudowany system rurek oraz urządzeń wspomagających, które odpowiadają za włączanie i wyłączanie instalacji, precyzyjne dozowanie wody, a niekiedy również – za pomiary wilgotności i dostosowanie do nich pracy systemu.
Jakie są podstawowe elementy systemu nawadniania?
Systemy nawodnień różnią się między sobą budową ze względu na to, że zróżnicowane jest ich przeznaczenie. W warunkach polowych, gdzie uprawia się niewysokie rośliny, a okres ich wzrostu jest powolny i długotrwały, najlepszym rozwiązaniem są zraszacze polowe. Z kolei nawadnianie sadów i ogrodów, w których wysokie drzewa uniemożliwiają rozpylanie wody, najkorzystniejszym rozwiązaniem są linie kroplujące.
Umożliwiają one dostarczenie odpowiedniej ilości wody bezpośrednio do korzeni, bez często niekorzystnego spryskiwania liści czy owoców. Podstawowe elementy systemu nawadniania występują w każdym typie systemu lub tylko w tych o określonym przeznaczeniu.
Sterowniki i elektrozawory
Sterowniki i elektrozawory są komponentami, które stanowią umowny mózg systemu. W przenośni „podejmują decyzje”, kiedy należy uruchomić zraszanie lub kropkowanie i kiedy je wyłączyć. Decydują też o natężeniu nawadniania. Zazwyczaj odbywa się to na podstawie odpowiedniego programu, w którym użytkownik umieszcza informacje takie jak dzień tygodnia, pora dnia, godzina, sekwencja uruchamiania zraszaczy czy ilość dozowanej wody.
Sterowniki mogą też uwzględniać warunki atmosferyczne, typ gleby, rodzaj nasadzeń, fazę rozwoju rośliny, a nawet kąt nachylenia gruntu i nasłonecznienie. Współpracując z elektrozaworami, inicjują stopień ich otwarcia i czas pracy.
Mikronawadnianie, linie i taśmy kroplujące
Mikronawadnianie a także linie kroplujące są systemami przeznaczonymi do nawadniania roślin uprawianych w specjalnych warunkach. Stosuje się je wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest lub niepotrzebne zraszanie całej powierzchni gleby. Linie i taśmy kroplujące są wyposażone w niewielkie otwory, przez które woda jest dozowania do konkretnej rośliny. Tą metodą wykonuje się między innymi nawadnianie sadów i ogrodów z drzewami owocowymi, ale również upraw szklarniowych czy w ogrodów warzywnych.
Sprawdź również: Mikrozraszacze
Zraszacze rotacyjne, polowe i antyprzymrozkowe
Zraszacze są stałym elementem wyposażenia systemów, których celem jest nawadnianie trawników. Znajdują też zastosowanie na polach, na których jest niezbędne systematyczne dostarczanie wody roślinom na każdym etapie ich wzrostu. Mają one formę końcówek montowanych na wylocie instalacji nawadniającej. Pod wpływem jej ciśnienia obracają się, rozpylając wodę w kręgu o stosunkowo dużym promieniu. Jedną z ich odmian są zraszacze przymrozkowe. Podają one wodę w takiej ilości, która chroni instalację przed zamarznięciem.
Filtr i stacje uzdatniania wody
Filtrowanie jest czynnością niezbędną w każdym systemie nawadniania. Decyduje przede wszystkim o trwałości i niezawodności samej instalacji, które nie zapycha się i nie zarasta kamieniem. Ponadto stacje uzdatniania wody przystosowują jej skład do potrzeb roślin. Ich zadaniem jest m.in. usuwanie szkodliwego dla upraw nadmiaru żelaza i magnezu oraz napowietrzanie cieczy.
Rury, kształtki i zawory
Rury, rurki, przewody elastyczne, kształtki oraz zawory stanowią podstawę, z której jest zbudowany każdy system nawadniający. Odpowiadają za transport wody od źródła do zraszaczy. Różnorodność kształtów tych elementów pozwala na zbudowanie dowolnej linii nawadniającej na każdym terenie, w szklarni, inspekcie czy ogrodzie zimowym.
Zastosowanie systemów nawadniania
Systemy nawodnień mogą być stosowane do uzupełniania poziomu wilgotności podłoża w każdym miejscu prowadzenia upraw. Ich zadaniem jest dostarczanie wody do roślin w tych porach roku, w których brakuje opadów, a rozwój flory szczególnie jej wymaga. Dotyczy to zarówno upraw polowych, jak i domowych trawników czy ogrodów.
Nawadnianie pól
Nawadnianie pól przeprowadza się za pomocą specjalnych systemów wyposażonych w zraszacze polowe. Mogą one być uruchamiane automatycznie o określonych porach dnia lub sterowane za pomocą danych ze stacji pogodowych lub czujników opadów.
Nawadnianie sadów i ogrodów
W nawadnianiu sadów i ogrodów najlepiej sprawdzają się linie i taśmy kroplujące. Mikronawadnianie pozwala na dostarczanie wody bezpośrednio do korzeni roślin, bez jej marnowania na zraszanie gleby na dużym obszarze. W efekcie rośliny otrzymują jej więcej. Nawadnianie kropelkowe ma jeszcze jedną zaletę. Jest znacznie bardziej efektywne przy około 50-procentowym wykorzystaniu wody. Przy dużej powierzchni upraw można znacznie obniżyć rachunki za wodę.
Sprawdź również: Kroplownik do nawadniania
Nawadnianie trawników
Zraszacze rotacyjne umieszczane na trawnikach są obecnie bardzo powszechnym widokiem. Szczególnie są niezastąpione na dużych terenach, zarówno w otoczeniu domu, jak i w miejscach publicznych – w parkach, na boiskach, polach golfowych itp. Umożliwiają automatyczne nawadnianie trawników z optymalnych porach – tuż po wschodzie słońca lub po zapadnięciu zmroku.
Fertygacja
Poza nawodnieniem rośliny wymagają też dostarczania odpowiednich środków wspomagających wzrost. W warunkach polowych czy w sadach i ogrodach umożliwia je fertygacja. Polega ona na podawaniu nawozów i środków ochrony roślin wraz z wodą podczas podlewania. W tym celu linie nawadniające wyposaża się w mieszalniki nawozowe, precyzyjne dozowniki i systemy sterujące.
