Jak zadbać o drewno w ogrodzie

Drewno to łatwo dostępny, solidny i naturalny materiał, który można dowolnie przycinać i łączyć. Ponadto drewno możemy wybarwiać wedle własnych potrzeb i gustów oraz bez większych nakładów finansowych odnawiać i odświeżać. Właśnie dlatego drewno i drewniane konstrukcje (mniejsze i większe) królują w naszych ogrodach i ogródkach. Drewniany taras, altana, domek narzędziowy, meble, płot… by pięknie się prezentować – muszą być odpowiednio zabezpieczone przed działaniem zmiennych czynników atmosferycznych. Na czym polega właściwa pielęgnacja i konserwacja drewna?

Impregnacja suchego drewna na dobry początek

Drewno używane do konstruowania dowolnych elementów architektury ogrodowej lub tarasowej powinno być przede wszystkim suche. Tylko taki materiał gwarantuje, że nasze konstrukcje będą solidne i trwałe (mokre drewno, które dopiero wysycha, będzie zmieniało swoją gęstość i objętość, a to może powodować powstawanie m.in. różnego rodzaju nieszczelności). Ponadto mokre drewno nie wchłonie odpowiedniej ilości preparatów stosowanych do jego ochrony. Suche drewno należy bezwzględnie zaimpregnować – impregnacja to podstawa ochrony tego naturalnego materiału przez działaniem wilgoci oraz zmiennych temperatur. Impregnat powinien w swoim składzie zawierać biocydy, które chronią drewno przed biokorozją, czyli grzybami, pleśnią i owadami. Jeżeli wybrany przez nas impregnat nie ma w składzie biocydów – konieczne będzie wcześniejsze zagruntowanie drewna. Impregnacja desek może zostać przeprowadzona ręcznie (pędzlem lub poprzez zanurzenie w impregnacie rozpuszczalnikowym), bądź metodą natryskową.

Produkty ochronno – dekoracyjne

Po zaimpregnowaniu drewna możemy myśleć o jego dekorowaniu. Dobra wiadomość jest taka, że niemal wszystkie produkty dekoracyjne do drewna przedłużają jego żywotność. Możemy więc wybierać wśród rozmaitych bejc, lakierów i lakierobejc. Wybierając preparaty barwiące należy wziąć pod uwagę fakt, że poszczególne rodzaje drewna mają swoje indywidualne właściwości, a co za tym idzie – wybrany preparat barwiący może inaczej wyglądać na sośnie, a inaczej na brzozie, buku czy dębie. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie próby ma kawałku drewna (tego gatunku, który będziemy malować) lub na niewidocznej części konstrukcji tarasu, altanki, pergoli czy drewnianych mebli.

Wznosząc drewniane konstrukcje jesteśmy zmuszeni do użycia różnego rodzaju śrub i gwoździ, a opcjonalnie również: zawiasów, ozdobnych okuć, czy uchwytów. Najlepszym rozwiązaniem będzie postawienie elementy mosiężne lub ze stali nierdzewnej. Elementy żelazne są oczywiście bardzo trwałe i estetyczne, ale pod wpływem wilgoci i wody mogą korodować oraz nieestetycznie zabarwiać drewno.

Ochrona przed słońcem i promieniowaniem UV

O tym, że drewno należy zabezpieczyć przed działaniem wilgoci i opadów atmosferycznych wiedzą wszyscy. Zdecydowanie niższa jest świadomość w kwestii ochrony drewna przed promieniowaniem UV. Tymczasem słońce padające na niezabezpieczone drewno może powodować jego nieestetyczne szarzenie i niszczenie. Jeżeli decydujemy się na pomalowanie drewna preparatami barwnymi (np. bejcami lub lakierobejcami) – funkcję ochronną przed promieniowaniem słonecznym będzie pełnił sam pigment. Tej ochrony nie daje więc większość bezbarwnych produktów (informację o ewentualnej dodatkowej ochronie UV produktu bezbarwnego znajdziemy na etykiecie).

Jeżeli chcemy cieszyć się drewnem w jego naturalnym kolorze możemy zdecydować się na zastosowanie oleju ochronnego UV. To produkt, który można zastosować bezpośrednio na zaimpregnowanym drewnie (nakładamy wówczas dwie warstwy oleju), ale również na drewnie pokrytym wcześniej inną powłoka (w tym powłoką barwiącą, wówczas wystarczy jedna warstwa oleju). Olej ochronny UV na bazie naturalnych olejów roślinnych stanowi bardzo dobre zabezpieczenie przed skutkami promieniowania słonecznego, znacząco opóźnia szarzenie drewna. Powłoka oleju ma właściwości hydrofobowe i jest mikroporowata, dzięki czemu drewno może swobodnie oddychać. Dodatkową zaletą tego produktu jest możliwość nakładania kolejnych warstw bez konieczności szlifowania i gruntowania powierzchni – wystarczy dokładne jej oczyszczenie. Olejowanie jest łatwe do przeprowadzenia – wystarczy wybrany preparat rozprowadzić na drewnie za pomocą odpowiednio dobranego pędzla.

Błędy w pielęgnacji drewna? Nie popełniajmy ich!

W pielęgnacji i konserwacji drewna łatwo o błędy. Na co zwracać uwagę i czego zdecydowanie unikać?

• istotna jest kolejność nakładania wybranych produktów – pierwszy powinien być zawsze impregnat z biocydami;
• nakładanie odpowiedniej grubości warstwy – więcej i grubiej nie znaczy lepiej!; zbyt gruba warstwa poszczególnych preparatów może nie tylko znacząco wydłużyć czas schnięcia i zepsuć efekt estetyczny, ale również powodować w przyszłości pękanie i łuszczenie się drewnianej powierzchni;
• trzymanie się jednego rodzaju produktu – jeżeli przeprowadziliśmy olejowanie tarasu, to w kolejnych latach jego renowacja tarasu powinna odbywać się również za pomocą oleju (deski lakierowane nie przyjmą oleju, a deski olejowane lakieru), jeśli będziemy chcieli całkowicie zmienić rodzaj stosowanego w konserwacji i pielęgnacji preparatu – konieczne będzie zeszlifowanie powierzchni drewna do drewna surowego;
• stosowanie się do zaleceń producenta preparatu – każdorazowo przed zastosowaniem wybranego produktu należy zapoznać się z informacjami zawartymi na etykiecie (do czego przeznaczony jest dany preparat, jak i na co należy go stosować);
• każdorazowo przed użyciem preparatu – należy go dokładnie wymieszać (mieszanie preparatów barwiących należy przeprowadzać również podczas malowania, bo pigmenty mogą osiadać na dnie);
• dobranie preparatu do rodzaju drewna – nie wszystkie rodzaje drewna powinny być traktowane tymi samymi preparatami;
• ostrożne stosowanie preparatów uniwersalnych do drewna – mogą się okazać niewystarczającą ochroną dla konstrukcji drewnianych, które będą użytkowane za zewnątrz i narażone na działanie czynników atmosferycznych.