Oman wielki
Oman wielki (dziewięćsił, oman pospolity, wielkie ziele) jest długo żyjącą byliną o grubej, wzniesionej, rozgałęzionej łodydze osiągającej ponad 1 metr wysokości. Liście odziomkowe omanu wielkiego są podłużnie eliptyczne, łodygowe – sercowato-jajowate, ząbkowane, obejmujące łodygę. Złocistożółte kwiaty zebrane w duże koszyczki tworzą luźne baldachogrona. Korzeń jest gruby, mięsisty, rozgałęziony, z licznymi korzeniami bocznymi.
Działanie omanu wielkiego
Korzeń pozyskuje się z 3-4-letnich roślin wiosną lub jesienią. Wykopuje się, następnie myje, kroi i suszy w temperaturze 40 stopni Celsjusza. Z korzenia omanu przygotowuje się odwary, wyciągi i nalewki. Zewnętrznie używa się go w postaci maści. Korzeń omanu zawiera przede wszystkim inulinę (44%) oraz śluzy i olejek eteryczny (1-3%). Najważniejszymi składnikami olejku są alantolakton, izoalantolakton i dihydroalantolakton (związki te mogą drażnić błony śluzowe).
Działanie korzenia omanu wielkiego jest wielostronne. Stosowany jest on w dolegliwościach układu oddechowego, gdyż zawarte w nim śluzy działają wykrztuśnie i zarazem przeciwkaszlowo. Wykazuje też właściwości żółciotwórcze i żółciopędne. Oman wielki jest zalecany jako środek przeciwkaszlowy w zapaleniu układu oddechowego. Jest wskazany w nieżytach oskrzeli oraz w połączeniu z innymi roślinami w astmie. Stosuje się go często do łagodzenia zaburzeń czynności układu pokarmowego i dróg żółciowych. W medycynie ludowej jest najczęściej używany jako środek zwiększający wydalanie moczu. Zewnętrznie korzeń omanu bywa stosowany w stanach zapalnych jamy ustnej, dziąseł i gardła oraz w leczeniu niektórych chorób skórnych o podłożu grzybiczym.
