Co to jest kalendarz fenologiczny?
Nasz kalendarz rozróżnia cztery podstawowe pory roku – wiosnę, lato, jesień, zimę. Fenologiczny kalendarz przyrody zna ich dziesięć, co wynika z obserwacji faz życia roślin (a także zwierząt), które zależą od pogody i sezonowych zmian klimatycznych. Właśnie klimat powoduje, że fonologiczne pory roku, oprócz zimy, zaczynają się w Suwałkach („polski nizinny biegun zimna”) później niż w Legnicy. Jak nazywają się poszczególne pory w kalendarzu fenologicznym?
Fazy cyklu rozwojowego przyrody
Spróbujmy przez wiele lat notować, jak zmieniają się naturalne pory roku. W ten sposób dobrze poznamy warunki klimatyczne panujące w naszych okolicach i będziemy lepiej potrafili określić właściwe terminy wykonywania różnych prac ogrodowych. Położenie geograficzne Polski sprawia, że pogoda jest dosyć zmienna. W poszczególnych latach mogą wystąpić nawet kilkunastodniowe różnice w terminach rozpoczęcia pór roku. Warto więc poznać rośliny, których owoce, kwiaty lub liście wyznaczają nadejście jednej z dziesięciu pór roku z kalendarza fenologicznego. Rośliny wskaźnikowe to charakterystyczne dla każdej pory roku gatunki roślin.
- Przedwiośnie – zaczyna się wraz z zakwitaniem leszczyny, przebiśniegu lub podbiału. Średnia temperatura powietrza wzrasta powyżej 2,5⁰ Celsjusza.
Dojrzewające gruszki zapowiadają wczesną jesień. - Wczesna wiosna – początek kwitnienia forsycji, wierzby, mniszka i wiśni.
- Pełnia wiosny – kwietnie jabłoń, kasztanowiec i lilak.
- Wczesne lato – pełnia kwitnienia traw łąkowych, czarnego bzu. W lasach dojrzewają poziomki, a w ogrodach truskawki.
- Pełnia lata – zaczyna kwitnąć lipa, początek dojrzewania wiśni.
- Późne lato – dojrzały żyto i owies.
- Wczesna jesień – dojrzewają gruszki i czarny bez, kwitnie wrzos i zimowit.
- Pełnia jesieni – opadają dojrzałe owoce i zmieniają barwę liście buku, dębu oraz kasztanowca.
- Późna jesień – opadają liście brzozy i kasztanowca.
- Zima – średnia temperatura powietrza spada poniżej 2,5⁰ Celsjusza, kwitnie ciemiernik.
Warto pamiętać, że ze względu na położenie geograficzne i wysokość terenu nad poziomem morza początek fenologicznej pory roku jest zmienny. Znajomość kalendarza fenologicznego pomoże nam właściwie rozplanować prace w ogrodzie lub na balkonie, wybrać odpowiednie dla danej pory krzewy i kwiaty ogrodowe (zobacz rośliny i kwiaty ogrodowe w Nomi; ja znalazłam w ofercie piękne wrzosy i już je widzę na swoim tarasie – pięknie będą wyglądały w białych doniczkach:)).